Trzy projekty badawcze z udziałem polskich naukowców otrzymały finansowanie w konkursie organizowanym przez sieć JPND (EU Joint Programme – Neurodegenerative Disease Research). Na realizację badań nad chorobami neurozwyrodnieniowymi, m.in. nad chorobą Alzheimera i Creutzfeldta-Jakoba, krajowe zespoły otrzymają ponad 3 mln zł.
Trzy projekty badawcze zostały zakwalifikowane do finansowania w konkursie na międzynarodowe projekty badawcze, który dotyczył lepszego zrozumienia złożonej i wieloczynnikowej patogenezy chorób neurodegeneracyjnych. Konkurs Large scale analysis of OMICS data for drug-target finding in neurodegenerative diseases został zorganizowany przez sieć JPND, której NCN jest członkiem.
O finansowanie mogły starać się konsorcja międzynarodowe złożone z co najmniej trzech zespołów badawczych pochodzących z różnych krajów biorących udział w konkursie (Austria, Belgia, Czechy, Francja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Izrael, Kanada, Luksemburg, Niemcy, Polska, Słowacja, Szwecja, Turcja, Węgry, Włochy).
Polskie zespoły na realizację projektów otrzymają łącznie ponad 3 mln zł.
Zwycięskie projekty:
- CCAD – Zastosowanie chemoproteomiki i chemotranskryptomiki w identyfikacji docelowych makrocząsteczek oraz biomarkerów dla leków przeciw chorobie Alzheimera
Kierownikiem polskiego zespołu jest prof. dr hab. Krzysztof Sobczak z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Naukowcy biorący udział w projekcie chcą zbadać molekularne cele oraz mechanizm działania związków niskocząsteczkowych będących kandydatami na leki do terapii choroby Alzheimera. Członkowie konsorcjum badawczego wcześniej zidentyfikowali pięć takich związków. W projekcie CCAD naukowcy chcą także zidentyfikować użyteczne klinicznie biomarkery (diagnostyczne lub terapeutyczne) choroby Alzheimera, dzięki analizie dużych zbiorów danych, w tym także tych, które pozyskane zostaną w trakcie realizacji projektu.
- PRIONOMICS: Priorytetyzacja diagnostyki i terapii chorób prionowych człowieka przez wykorzystanie zintegrowanych technik "omics"
Kierownikiem projektu po polskiej stronie jest prof. dr hab. Beata Katarzyna Sikorska z Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.
Celem projektu jest opisanie mechanizmów rozwoju i progresji rzadkiej choroby Creutzfeldta-Jakoba (CJD). W tym celu użyte zostaną nowe i istniejące już dane zebrane od pacjentów z chorobami prionowymi. Naukowcy położą nacisk na badanie deregulacji szlaków, które wiążą się z wiekiem zachorowania oraz szybkością progresji choroby. Zamierzają także poszukiwać nowych markerów we krwi osób z grupy podwyższonego ryzyka oraz celów terapeutycznych w CJD.
- MyRIAD: Wykorzystanie mikroRNA i informatycznych narzędzi dla diagnozy i leczenia choroby Alzheimera i demencji.
Kierownikiem polskiego zespołu jest dr hab. Agnieszka Fiszer z Instytutu Chemii Bioorganicznej Polskiej Akademii Nauk.
Naukowcy w projekcie zajmą się poszukiwaniem możliwości wcześniejszego wykrywania chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera. W tym celu zbadają potencjał wykorzystania mikroRNA (małych niekodujących RNA) jako nieinwazyjnych biomarkerów tych chorób, a także podejmą próby zidentyfikowania nowych celów terapeutycznych – genów biorących udział w procesie neurodegeneracji. Projekt przyczyni się do pogłębienia wiedzy na temat chorób neurodegeneracyjnych.
Na liście laureatów konkursu JPND 2023 Call znalazło się łącznie 11 projektów badawczych, które zostały ocenione i zakwalifikowane do finansowania przez międzynarodowy panel ekspertów w trybie peer-review. Projekty z udziałem polskich zespołów będą koordynowane przez zespoły z Francji, Niemiec i Irlandii.