SONATINA 7: granty dla młodych przyznane

38 badaczek i badaczy rozpoczynających karierę naukową otrzymało granty w konkursie SONATINA 7. Na sfinansowanie dwu- i trzyletnich projektów NCN przeznaczy ponad 32 miliony złotych.

Celem konkursu SONATINA jest wsparcie kariery młodych badaczy. W jego siódmej edycji wnioski mogli składać naukowcy, którym nadano stopień naukowy doktora w okresie od 1 stycznia 2020 r. do 30 czerwca 2023 r. Projekty umożliwiają im prowadzenie badań podstawowych lub aplikacyjnych oraz pełnoetatowe zatrudnienie w polskiej jednostce naukowej, jednak pod warunkiem, że jest to inna jednostka niż ta, w której otrzymali stopień doktora. Podczas realizacji grantu kierownik musi również odbyć staż zagraniczny trwający od 3 do 6 miesięcy, który pozwoli mu na zdobycie cennej wiedzy i doświadczenia w wysokiej jakości ośrodkach naukowych.

W konkursie do NCN zostało złożonych 185 wniosków na łączną kwotę niemal 150 milionów złotych. W wyniku przeprowadzenia dwuetapowej procedury oceny, eksperci NCN zakwalifikowali do finansowania 38 projektów na łączną kwotę ponad 32 mln zł. Liczbowy współczynnik sukcesu w konkursie wyniósł 20,5%, finansowy – 21,5%. 11 grantów zostanie zrealizowanych w grupie nauk humanistycznych, społecznych i o sztuce (HS), 9 grantów w obszarze nauk o życiu (NZ) oraz 18 grantów w obszarze nauk ścisłych i technicznych (ST).

Listy rankingowe projektów zakwalifikowanych do finansowania w konkursie SONATINA 7

Listy rankingowe SONATINA 7 w .pdf

Aktualne wyzwania cywilizacyjne wśród tematów zwycięskich projektów

Na liście laureatów SONATINA 7 są m.in. projekty, które odpowiadają na wyzwania związane z postępem cywilizacyjnym oraz zjawiskiem starzenia się społeczeństw.

W obszarze HS dr Magdalena Chułek z Ośrodka Badań nad Migracjami Uniwersytetu Warszawskiego zajmie się tematem starzenia się w lokalizacjach teoretycznie nienadających się do mieszkania, a jednak zamieszkałych. Zmiany klimatyczne sprawiają, że w regionach Afryki Subsaharyjskiej oraz Azji Południowej powodzie i długotrwałe susze zmuszają lokalną ludność do poszukiwania nowego, bezpiecznego miejsca do życia, co często prowadzi ją do miejskich slumsów, czyli tzw. dzielnic biedy. Dr Chułek sprawdzi, w jaki sposób starsi mieszkańcy slumsów radzą sobie z panującymi w nich warunkami, jak się do nich dostosowują oraz jak na te strategie wpływa percepcja otaczającego środowiska i przywiązanie do miejsca pochodzenia, i vice versa. Badania zostaną przeprowadzone na przykładzie slumsów w Nairobi i Dhace.

W grupie NZ dr Jagoda Płaczkiewicz w Międzynarodowym Centrum Badań Oka ICTER przy Instytucie Chemii Fizycznej Polskiej Akademii Nauk zrealizuje projekt pt. „Hybrydowa rodopsyna jako nowe narzędzie optogenetyczne”. Naukowczyni wraz z zespołem zajmie się sposobami terapii w chorobach powodujących degenerację siatkówki. Zaburzenia widzenia dotyczą milionów ludzi na całym świecie, a liczba osób chorych rośnie ze względu na starzejące się społeczeństwo i powszechne występowanie chorób przewlekłych. Na świecie opracowano już i zatwierdzono genowe terapie oparte na wirusach towarzyszących adenowirusom, prowadzone są także badania kliniczne wykorzystujące różne warianty światłoczułych opsyn (glikoprotein występujących w siatkówce zaangażowanych w proces widzenia). Wciąż jednak istnieje potrzeba zaprojektowania narzędzia optogenetycznego, które byłoby aktywowane przy stosunkowo niskiej stymulacji świetlnej. Dr Płaczkiewicz w swoich badaniach skoncentruje się na opracowaniu nowych opsyn o zwiększonej funkcjonalności. Zaproponowane w projekcie chimeryczne białka mogą być podstawą dla stworzenia nowej strategii terapii genowej w chorobach siatkówki.

W naukach ścisłych i technicznych (ST) z tematem starzenia się społeczeństwa związany jest projekt, który będzie zrealizowany przez dr inż. Agatę Sotniczuk z Narodowego Centrum Badań Jądrowych pt. „Nowe, metastabilne stopy tytanu beta wytworzone na bazie układu Ti-Mo do zastosowań w modułowych endoprotezach stawu biodrowego”. Schorzenia degeneracyjne stawu biodrowego oraz kolanowego zostały sklasyfikowane na 11 miejscu wśród najczęściej występujących chorób na świecie. Wszczepienie protezy stawu biodrowego to sposób leczenia dający szansę na poprawę jakości życia pacjentów zmagających się z chronicznym bólem lub mających trudności z poruszaniem się. Cały czas trwają prace nad udoskonaleniem materiałów wykorzystywanych do produkcji endoprotez, w celu zwiększenia bezpieczeństwa ich stosowania oraz wydłużenia czasu użytkowania. Obecnie naukowcy przyglądają się nowej generacji materiałom tytanowym zawierającym jedynie biozgodne pierwiastki stopowe. Okazuje się jednak, że badane metastabilne stopy tytanu β nie mają wystarczającej plastyczności. Dr Sotniczuk podejmie próbę opracowania nowych stopów na bazie układu Ti-Mo, które będą charakteryzować się pożądaną kombinacją dużej wytrzymałości mechanicznej oraz dużej plastyczności.

Ocena wniosków

Wnioski w konkursie SONATINA 7 przechodzą dwuetapową ocenę merytoryczną, dokonywaną przez zespoły ekspertów NCN. W pierwszym etapie każdy wniosek jest oceniany przez co najmniej dwóch członków zespołu, a o kwalifikacji do drugiego etapu decyduje zespół podczas posiedzenia, po ustaleniu oceny dla danego wniosku. Drugi etap to sporządzenie opinii przez minimum dwóch recenzentów zewnętrznych, rozmowa kwalifikacyjna z kierownikiem projektu oraz ustalenie ostatecznej oceny i list rankingowych przez zespół.

W konkursie SONATINA oceny wniosków dokonują trzy międzypanelowe zespoły, składające się z ekspertów z danego obszaru: nauk humanistycznych, społecznych i o sztuce (HS), nauk ścisłych i technicznych (ST) oraz nauk o życiu (NZ). Eksperci wybierani są przez Radę NCN spośród wybitnych naukowców, polskich i zagranicznych, mających przynajmniej stopień naukowy doktora. Szczegółowy opis trybu oceny wniosków w konkursie SONATINA 7 znajduje się w ogłoszeniu konkursowym (zakładka „Jak przebiega proces oceny wniosków?”).