W czwartej edycji międzynarodowego konkursu SHENG na polsko-chińskie projekty badawcze zostanie sfinansowanych 21 projektów o łącznej wartości ponad 38 mln zł.
W rozstrzygniętym właśnie konkursie badacze i badaczki mogli składać wnioski w wybranych dziedzinach w ramach trzech grupach nauk. Na 337 złożonych wniosków 229 dotyczyło nauk ścisłych i technicznych, 103 – nauk o życiu, a jedynie 5 nauk humanistycznych, społecznych i o sztuce. Do finansowania zakwalifikowano 13 projektów z grupy nauk ścisłych i technicznych na łączną kwotę niemal 22,5 mln zł i 8 z grupy nauk o życiu na kwotę blisko 16 mln zł. Liczbowy wskaźnik sukcesu w konkursie wyniósł 6,23 %.
Lista rankingowa SHENG 4 w .pdf
Polipeptydy w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów
Jednym z projektów, który otrzymał finansowanie w obszarze nauk ST, jest projekt „Synteza i funkcjonalizacja hiperrozgałęzionych polipeptydów w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów” pod kierownictwem dr hab. Moniki Goseckiej z Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych Polskiej Akademii Nauk. Choroba zwyrodnieniowa stawów to powszechne schorzenie osób starszych, prowadzące do bólu, sztywności i ograniczenia ruchu, a obecne leczenie – oparte na lekach przeciwzapalnych i operacjach wymiany stawu – nie pozwala na regenerację chrząstki i często wiąże się z działaniami niepożądanymi. W zdrowym stawie chrząstka jest dobrze nawilżona, co zapewnia bardzo niskie tarcie, lecz w chorobie ulega ona degradacji i traci elastyczność. Stosowane dziś zastrzyki z kwasu hialuronowego mają ograniczoną skuteczność, szybko się rozkładają i wymagają częstych iniekcji. Projekt badawczy ma na celu opracowanie nowych preparatów do iniekcji dostawowych na bazie specjalnie zaprojektowanych, hiperrozgałęzionych polipeptydów, które dzięki odpowiedniej strukturze będą trwałe, łatwe do wstrzyknięcia, zapewnią lepsze smarowanie stawu i umożliwią jednoczesne dostarczanie leków. W ramach prac zostanie zsyntetyzowana i przebadana biblioteka polipeptydów o różnych właściwościach, a zdobyta wiedza pozwoli określić zależności między budową tych cząsteczek a ich działaniem biologicznym, co może doprowadzić do stworzenia skuteczniejszych metod leczenia zwyrodnienia stawów.
Od naturalnych łąk do zrównoważonego rolnictwa
W naukach o życiu sfinansowane zostaną m.in. badania dr. inż. Piotra Niezgody z Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie dotyczące bioróżnorodności i funkcjonalności grzybów mykoryzowych. W obliczu rosnącej populacji i zmian klimatycznych szczególnego znaczenia nabiera zrównoważone rolnictwo, które ogranicza stosowanie nawozów i pestycydów, zastępując je rozwiązaniami opartymi na naturalnych mikroorganizmach. Jednymi z najważniejszych są arbuskularne grzyby mykoryzowe (AGM), żyjące w symbiozie z większością roślin lądowych i poprawiające ich wzrost, odżywienie oraz odporność na stres. Mimo ich znaczenia w ekosystemach oraz potencjału dla rolnictwa, wciąż niewiele wiadomo o globalnej różnorodności AGM, ich funkcjonowaniu, reakcji na zmiany klimatyczne czy sposobach skutecznego wykorzystania w praktyce. Projekt "Bioróżnorodność i funkcjonalność arbuskularnych grzybów mykoryzowych: od naturalnych łąk do zrównoważonego rolnictwa" ma na celu zapełnienie tych luk poprzez kompleksowe badania zbiorowisk AGM w naturalnych łąkach i gruntach rolnych Chin i Polski, różniących się klimatem i właściwościami gleb. Wykorzystane zostaną nowoczesne metody, takie jak sekwencjonowanie DNA, analizy filogenetyczne, izolacja pojedynczych zarodników czy testy funkcjonalności mykoryzowej, aby określić strukturę i rolę tych zbiorowisk, zrozumieć wpływ rolnictwa na ich symbiozę z roślinami oraz zbadać ich odpowiedź na czynniki środowiskowe. Wyniki pozwolą rozszerzyć wiedzę o ekologii i ewolucji AGM, wesprą ochronę bioróżnorodności, ułatwią ich praktyczne zastosowanie w rolnictwie i przyczynią się do klasyfikacji nowych gatunków, m.in. w ramach tworzonego transkontynentalnego banku zasobów AGM. Projekt rozwija dotychczasowe wspólne badania, które już doprowadziły do opisania nowych gatunków grzybów mykoryzowych w 2022 r.
Lista wszystkich projektów nagrodzonych w konkursie SHENG 4 wraz z opisami popularnonaukowymi
Konkurs SHENG 4
Międzynarodowy, dwustronny konkurs SHENG 4 na polsko-chińskie projekty badawcze jest organizowany przez Narodowe Centrum Nauki wspólnie z chińską agencją National Natural Science Foundation of China (NSFC), zgodnie z procedurą oceny równoległej. Oznacza to, że obie agencje prowadzą równoległą ocenę formalną i merytoryczną wniosków, a finansowanie otrzymają tylko te projekty, które uzyskają jednocześnie rekomendację NCN i NSFC. W konkursie SHENG 3 można było składać wnioski obejmujące badania podstawowe w wybranych obszarach dyscyplin objętych panelami HS6_01-HS6_08, HS6_14-HS6_15, ST4, ST5, ST8 i ST1 oraz NZ1-NZ9.
Sfinansowane badania będą prowadzone w Polsce i w Chinach, a nad realizacją każdego projektu będzie czuwać dwóch kierowników: jeden po stronie chińskiej, drugi po stronie polskiej. Polski zespół może przeznaczyć otrzymane środki na prowadzenie badań, wynagrodzenie zespołu badawczego, stypendia dla studentów lub doktorantów, zakup lub wytworzenie aparatury naukowo-badawczej oraz pokryć inne koszty związane z wydatkami niezbędnymi do realizacji polskiej części projektu badawczego.