Publikujemy wyniki konkursu PRELUDIUM BIS 3 skierowanego do instytucji prowadzących szkoły doktorskie.
Celem PRELUDIUM BIS jest wsparcie kształcenia doktorantek i doktorantów oraz finansowanie projektów badawczych realizowanych przez nich w ramach przygotowywanych rozpraw doktorskich. Konkurs wspiera także międzynarodową mobilność doktorantek i doktorantów, którzy zobowiązani są do odbycia zagranicznego stażu badawczego, finansowanego przez Narodową Agencję Wymiany Akademickiej (NAWA).
Zespół badawczy w konkursie PRELUDIUM BIS składa się wyłącznie z dwóch osób – promotora, który jest kierownikiem projektu i doktoranta.
W trzeciej edycji o finansowanie starało się 228 naukowców. Granty o łącznej wartości ponad 55 milionów złotych otrzyma 97 wnioskodawców. Otrzymane środki mogą przeznaczyć m.in. na badania, stypendia doktoranckie i wynagrodzenie dla promotora.
Globalne problemy
Wśród nagrodzonych projektów są m.in. badania dotyczące skutków globalnego ocieplenia i zagrożeń z nimi związanych.
Efektem zmian warunków termicznych na Ziemi będzie występowanie ekstremalnych zjawisk meteorologicznych, w tym nagłych okresów silnej suszy. Ta sytuacja będzie miała wpływ nie tylko na zmniejszenie zasobów wody pitnej i przesuszenie gleby, ale także na równowagę ekosystemów leśnych, w tym na zmieniającą się aktywność biologiczną i tempo rozkładu drewna martwych drzew. Poznanie tych zmian jest ważne, ponieważ drewno martwych drzew magazynuje 8% światowych zasobów węgla oraz jest źródłem bioróżnorodności i wzorem do obserwacji naturalnych procesów zachodzących w ekosystemach leśnych. Celem projektu przygotowywanego pod kierunkiem prof. Ewy Błońskiej z Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie będzie zbadanie wpływu suszy na mikrobiologiczną aktywność i dekompozycję drewna martwych drzew różnych gatunków w lasach strefy umiarkowanej. Naukowcy mają nadzieję, że lepsze poznanie czynników wpływających na proces rozkładu drewna martwych drzew w warunkach suszy pozwoli na przewidywanie tych zjawisk w przyszłości i przyczyni się̨ do utrzymania stabilności ekosystemów leśnych.
fot. Joanna Węgrzycka
Kolejnym efektem globalnego ocieplenia jest topnienie lodowców, skutkujące m.in. wzrostem poziomu mórz, zmianami w funkcjonowaniu morskich i lądowych ekosystemów oraz zalewaniem miast na wybrzeżach. Zanikanie lodowców wpływa też na rozprzestrzenianie się toksycznych substancji wytwarzanych przez człowieka. Nawet pozornie nieskażone, odległe od centrów cywilizacji obszary polarne i wysokogórskie nie są wolne od zanieczyszczeń. Wraz z topnieniem lodowców do środowiska przedostają się m.in. powstałe po testach broni jądrowej i wypadkach jądrowych pierwiastki promieniotwórcze oraz czarny węgiel rozprzestrzeniany przez liczne statki wycieczkowe. W projekcie, którym będzie kierowała dr hab. Edyta Łokas z Instytutu Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego PAN naukowcy chcą poszerzyć wiedzą na temat zanieczyszczeń norweskich lodowców i zwrócić uwagę na to zagrożenie środowiska. Zrozumienie zagrożeń związanych z zanieczyszczeniem lodowców ma szczególne znaczenie, gdyż woda pochodząca z lodowców jest wykorzystywana jako woda pitna i do nawadniania upraw przez miliardy osób na świecie. Projekt, który uzyskał finansowanie, nosi tytuł “Pokłosie zanieczyszczenia norweskich lodowców radionuklidami pochodzenia atmosferycznego”.
Wskaźniki sukcesu
W tej edycji PRELUDIUM BIS najwyższy wskaźnik sukcesu odnotowały wnioski z dziedziny nauk ścisłych i technicznych – finansowanie otrzymało ponad 47 proc. zgłoszonych wniosków. Spośród nauk humanistycznych, społecznych i o sztuce ponad 45 proc. zgłoszonych wniosków otrzymało finansowanie, a wskaźnik sukcesu projektów z dziedziny nauk o życiu wyniósł ponad 37%. Wskaźniki sukcesu finansowego są jeszcze wyższe i wynoszą odpowiednio – ponad 48, ponad 47 i ponad 39 procent.
Wzór umowy w systemie OSF będzie dostępny w późniejszym terminie.