Otwieramy trzydziestą edycję konkursu OPUS na krajowe i międzynarodowe projekty badawcze oraz dwudziestą pierwszą edycję konkursu SONATA dla naukowczyń i naukowców ze stopniem doktora. W puli łącznie jest 720 mln zł.
Narodowe Centrum Nauki finansuje w drodze otwartych konkursów projekty badawcze realizowane w obszarze badań podstawowych, rozumianych jako prace eksperymentalne lub teoretyczne podejmowane przede wszystkim w celu zdobycia nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów. Badania podstawowe nie muszą być nastawione na bezpośrednie zastosowanie komercyjne, ale to one są fundamentem dla dalszych badań praktycznych i paliwem dla innowacji.
W konkursach NCN naukowczynie i naukowcy mogą otrzymać granty na badania w polskich jednostkach. Budżety projektów mogą obejmować środki na wynagrodzenia dla kierownika i wykonawców projektu, stypendia, staże podoktorskie, sprzęt, oprogramowanie, materiały, wyjazdy, wizyty, konsultacje, usługi obce i inne elementy niezbędne do realizacji badań.
OPUS z międzynarodową ścieżką LAP
Największy program grantowy NCN, czyli OPUS, to szansa dla badaczy na każdym etapie kariery naukowej na zdobycie grantu umożliwiającego realizację pełnowymiarowych projektów badawczych.
W konkursie można planować zarówno projekty krajowe, jak i te realizowane we współpracy międzynarodowej. W jesiennej edycji OPUS dodatkowo otwieramy ścieżkę LAP (lead agency procedure), która umożliwia podjęcie współpracy z partnerami z Austrii, Czech, Słowenii, Niemiec, Szwajcarii, Luksemburga lub Belgii-Flandrii, którzy ubiegają się w swoich krajach o środki finansowe na realizację badań w ramach programów organizowanych we współpracy z NCN. Wnioski złożone w OPUS LAP będą oceniane przez ekspertów NCN razem z innymi wnioskami w konkursie OPUS, a wyniki tej oceny będą akceptowane przez agencje partnerskie.
Kierownikiem projektu może być osoba, która w swoim dorobku naukowym posiada co najmniej jedną opublikowaną lub przyjętą do druku pracę. W konkursie nie ma minimalnych ani maksymalnych wymogów co do posiadanego przez kierownika stopnia lub stażu naukowego, budżetu pojedynczego projektu oraz składu zespołu realizującego.
Projekty OPUS można planować na 12, 24, 36 lub 48 miesięcy, a projekty OPUS LAP od 24/36/48 miesięcy, w zależności od kraju, w którym pracuje zespół partnerski.
Budżet OPUS 30+LAP/Weave wynosi 550 mln zł.
SONATA dla badaczy ze stopniem doktora
Konkurs SONATA jest przeznaczony dla naukowczyń i naukowców, którzy uzyskali stopień doktora w okresie od 2 do 7 lat wstecz. Otwiera on możliwość nabycia doświadczenia w roli lidera zespołu badawczego przez osoby znajdujące się na wczesnym etapie kariery naukowej. Kierownik musi posiadać w swoim dorobku naukowym co najmniej jedną opublikowaną lub przyjętą do druku pracę.
Projekty SONATA można planować na 12, 24 lub 36 miesięcy. Oprócz kierownika, w prace projektowe może być zaangażowana dowolna liczba wykonawców, w tym studentów, doktorantów oraz post-doców. Budżet pojedynczego grantu nie jest limitowany, ale – tak jak w przypadku pozostałych konkursów NCN – jego zasadność jest oceniana przez ekspertów.
Kierownikiem projektu finansowanego w ramach konkursu SONATA można być tylko raz.
Budżet konkursu SONATA 21 to 170 mln zł.
Zmiany w wynagrodzeniach dla wykonawców
Wraz z jesiennym ogłoszeniem konkursów zmieniamy limity wynagrodzeń dla członków zespołu zaangażowanych w realizację projektów. Na stanowiskach typu post-doc maksymalne wynagrodzenie roczne może wynieść teraz 210 tys. zł (wcześniej 140 tys. zł), łączna kwota wynagrodzeń i stypendiów pobieranych przez danego studenta lub doktoranta z grantów nie może przekroczyć 8,5 tys. zł miesięcznie (wcześniej 5-6,5 tys. zł). Podnieśliśmy także stawkę stypendium doktoranckiego do 6,5 tys. zł miesięcznie przez cały okres realizacji zadań w projekcie. Katalog kosztów w projektach NCN.
Proces i kryteria oceny
Wnioski złożone do NCN najpierw przejdą ocenę formalną, a następnie będą poddane dwustopniowej ocenie merytorycznej.
W pierwszym etapie wnioski będą opiniowanie przez członków zespołów ekspertów powołanych przez Radę NCN. Decyzje o rekomendacji do drugiego etapu lub odrzuceniu wniosku podejmie kolegialnie zespół na pierwszym posiedzeniu panelowym. W drugim etapie wnioski będą opiniowanie przez co najmniej dwóch recenzentów. Ostateczną rekomendację sporządzi zespół, na podstawie opinii zewnętrznych oraz dyskusji podczas drugiego posiedzenia panelowego.
Eksperci będą oceniać m.in. poziom naukowy i nowatorski charakter badań, wpływ realizacji projektu na rozwój dyscypliny, możliwość realizacji projektu czy jego potencjalny wpływ. Osiągnięcia naukowe kierownika projektu badawczego będą oceniane wyłącznie przez członków zespołów ekspertów. W przypadku wniosków OPUS LAP dodatkowo ocenie podlegać będą zrównoważony i komplementarny wkład wszystkich zespołów w realizację projektu, dorobek kierowników zagranicznych zespołów oraz wykonanie przez nich innych projektów badawczych.
Terminy
Nabór wniosków w systemie OSF zostanie uruchomiony 17 września i potrwa do 15 grudnia, do godziny 14.00. Wyniki dla wniosków OPUS i SONATA będą znane do 6 miesięcy od zakończenia naboru wniosków, czyli najpóźniej w czerwcu 2026 r. Wyniki dla wniosków LAP będą ogłaszane później, w miarę zatwierdzania ich przez agencje partnerskie w programie Weave.