Ogłaszamy konkurs MINIATURA 9 dla naukowczyń oraz naukowców z doktoratem uzyskanym w ciągu ostatnich 12 lat, którzy nie byli dotąd laureatami konkursów NCN. Budżet konkursu wynosi 20 mln zł.

Celem konkursu MINIATURA 9 jest wsparcie finansowe działań naukowych obejmujących badania podstawowe, które przyczynią się do powstania założeń projektu badawczego, o którego finansowanie można następnie wnioskować w konkursach NCN lub innych konkursach krajowych i międzynarodowych. Działanie naukowe należy przeprowadzić w formie badań wstępnych, kwerendy lub wyjazdu o charakterze naukowym. Jeżeli jest to uzasadnione merytorycznie, dopuszczalne jest działanie naukowe realizowane poprzez więcej niż jedną z form. Prace można rozplanować na czas do 12 miesięcy, a budżet musi zmieścić się w przedziale od 5 do 50 tys. zł.

O finansowanie mogą starać się badaczki i badacze, którzy uzyskali stopień doktora nie wcześniej niż 1 stycznia 2013 r. Okres ten przedłużają urlopy związane z opieką nad dziećmi, urodzenie dzieci lub okresy zasiłkowe z niezdolnością do pracy. Warunkiem udziału w konkursie jest również posiadanie w swoim dorobku co najmniej jednej opublikowanej pracy, dzieła, dokonania artystycznego lub artystyczno-naukowego. Osoba realizująca działanie musi być zatrudniona w jednostce w dniu złożenia wniosku na podstawie umowy o pracę. Wnioski mogą składać jedynie naukowcy, którzy do tej pory nie otrzymali żadnego grantu od Narodowego Centrum Nauki, a także nie są laureatami konkursu na staże (FUGA, UWERTURA, ETIUDA). Grant MINIATURA można otrzymać tylko raz.

W tym roku w konkursie obowiązuje nowy podział paneli dziedzinowych, które są podstawą procesu oceny wniosków. W nowym wykazie znajduje się 26 paneli. Zmiany dotyczą przede wszystkim struktury wewnątrz paneli, w szczególności w grupach nauk o życiu (NZ) oraz nauk humanistycznych, społecznych i o sztuce (HS).

Po raz pierwszy uruchamiamy mentoring NCN. Dzięki temu osoby realizujące działania naukowe będą mogły otrzymać wsparcie merytoryczne w przygotowaniu projektu badawczego, który w przyszłości będzie mógł zostać złożony w konkursach NCN. W bazie znajduje się już niemal 600 nazwisk naukowczyń i naukowców, którzy zgłosili się jako potencjalni mentorzy i mentorki, posiadają doświadczenie w kierowaniu projektami finansowanymi przez NCN, projektami międzynarodowymi lub są laureatami konkursów ERC. We wnioskach można wskazać mentora imiennie lub zaznaczyć chęć skorzystania ze wsparcia w postaci mentoringu.

Procedura konkursowa i ocena wniosków

Wnioski przyjmujemy w okresie od 3 lutego do 31 lipca 2025 r. do godz. 16.00 CEST za pośrednictwem systemu OSF. Będą one przekazywane do oceny na bieżąco, a wyniki będziemy ogłaszać w przedziałach miesięcznych.

Środki dostępne w konkursie (20 mln zł) dzielone są proporcjonalnie na liczbę miesięcy naboru – w każdym miesiącu dostępna jest taka sama pula. W związku z tym zachęcamy do składania wniosków wcześniej niż w ostatnim miesiącu naboru, aby uniknąć odmowy finansowania wyłącznie z powodu braku środków w puli miesiąca.

Nabór wniosków może zostać wstrzymany jeżeli łączna kwota wnioskowanych środków przekroczy dwukrotnie budżet konkursu.

25 marca zapraszamy na trzecią edycję EOSC National Tripartite Event Poland. Będziemy rozmawiać o roli Polski w rozwoju Federacji EOSC, poruszymy kwestie dobrych praktyk w zakresie zarządzania danymi badawczymi oraz wyzwań związanych ze współpracą pomiędzy infrastrukturami naukowymi w ramach EOSC. Trwa rejestracja na wydarzenie.

Program spotkania obejmuje wystąpienia przedstawicieli Komisji Europejskiej, Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, EOSC Steering Board oraz Stowarzyszenia EOSC. W trakcie wydarzenia poruszone zostaną zagadnienia dotyczące polskich zasobów w EOSC, roli infrastruktur w Federacji EOSC oraz dziedzinowych aspektów zarządzania danymi badawczymi. Uczestnicy będą mieli okazję zapoznać się z opiniami ekspertów i kluczowych interesariuszy w tych obszarach.

Wydarzenie będzie stanowiło okazję, aby zaprezentować rolę Polski w rozwoju Federacji EOSC, omówić dobre praktyki w zakresie zarządzania danymi badawczymi oraz wyzwania związane ze współpracą pomiędzy infrastrukturami naukowymi w ramach EOSC.

Do udziału w wydarzeniu zapraszamy wszystkich zainteresowanych zagadnieniami otwartej nauki. EOSC National Tripartite Event Poland odbędzie się w Krakowie 25 marca 2025 r. Wydarzenie będzie również transmitowane online.

Rejestracja na wydarzenie trwa do 17 marca.

Ze względu na ograniczoną liczbę miejsc w przypadku rejestracji na wydarzenie stacjonarnie obowiązuje kolejność zgłoszeń. Udział w wydarzeniu jest bezpłatny.

Pierwszym gościem podcastu NCN w 2025 roku jest prof. Tomasz Dietl, nowy przewodniczący Rady NCN. W rozmowie z Anną Korzekwą-Józefowicz opowiedział o priorytetach Rady oraz własnych doświadczeniach jako naukowca i laureata grantu ERC.

Rekomendacje NCN w sprawie publikacji

Prof. Tomasz Dietl podczas Dni NCN 2024 w Bydgoszczy, fot. Łukasz Bera Prof. Tomasz Dietl jest fizykiem, członkiem Polskiej Akademii Nauk, Polskiej Akademii Umiejętności oraz Academia Europaea. W grudniu 2024 Rada NCN wybrała go na swojego przewodniczącego. W przeszłości pełnił rolę członka Rady Naukowej oraz Komitetu Sterującego Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERC). W 2008 roku zdobył ERC Advanced Grant.

Jednym z tematów rozmowy była uchwała Rady NCN z grudnia 2024 roku dotycząca upowszechniania wyników badań. Dokument zachęca badaczki i badaczy do publikowania w prestiżowych czasopismach i unikania tych, które nie gwarantują rzetelnego procesu recenzji. W internetowych komentarzach do tej uchwały pojawiły się jednak wątpliwości dotyczące interpretacji rekomendacji. Czy unikanie pewnych czasopism oznacza całkowity zakaz publikowania w nich? Jak zastosować te wskazówki w praktyce, skoro nie ma jasno określonej listy czasopism drapieżnych?

Profesor Dietl odniósł się do tych pytań, wyjaśniając, dlaczego nie zdecydowano się na stworzenie takiej listy. – Liczba czasopism to około 50 tysięcy. Rocznie ukazuje się 5 milionów artykułów. Zrobienie takiej listy, technicznie nawet jest trudne, ale myślę, że nie miałoby to sensu, bo krajobraz nauki jest dynamiczny. Pewne czasopisma nikną, inne pojawiają się, wykorzystując luki w przepisach. (…) Intencją tej uchwały jest promowanie dobrych praktyk. Nie zakazy, nie nakazy, tylko wskazanie, jak dobrze byłoby się zachowywać w środowisku naukowym – mówi przewodniczący Rady. Dodaje także, że publikowanie w czasopismach o niższym prestiżu w danej dziedzinie może znacząco obniżyć szanse na zdobycie finansowania w NCN.  – Dlatego naukowcy, którzy myślą perspektywicznie i planują działania w dłuższej perspektywie, powinni wziąć sobie tę radę do serca i dążyć do publikowania w czasopismach, gdzie publikują liderzy w ich dziedzinie – mówi.

Rola NCN i nowe wyzwania

Prof. Dietl opowiedział też o głównych kierunkach działań Rady NCN w nadchodzących latach. Wskazał trzy najważniejsze priorytety: rzetelność, krzewienie doskonałości naukowej i deregulacja.

– Moim marzeniem jest przekonać środowisko naukowe – i w tym kierunku być może będzie działać Rada – że pisanie projektów to proces twórczy, który pozwala nam zaplanować badania, poznać literaturę i nawiązać nowe współprace. Dlatego nawet jeśli nie otrzymamy finansowania w wyniku złożenia wniosku, to nie jest to czas stracony. To działanie, które pozwala uporządkować naszą pracę naukową i mentalnie przygotować się do dokonywania nowych odkryć. Dodaje, że dlatego jednym z głównych tematów nad którym pracuje Rada jest rzetelność recenzji.

– Chodzi o to, żeby nawet wnioski, które nie otrzymały dofinansowania, dostarczały autorom informacji, co było dobre, co wymaga poprawy, a co już zostało odkryte. (…) Jeśli wnioski są poprawiane na podstawie recenzji, istnieje ogromna szansa, że w kolejnym konkursie projekt zostanie dofinansowany.

W kwestii realizacji projektów zwrócił uwagę na potrzebę większej swobody dla badaczy: – Nie przywiązujmy aż tak dużej wagi do wypełnienia harmonogramu. Ważniejsze jest to, co udało się odkryć, jak upowszechniono wyniki i jakie znaczenie społeczne miało badanie. To są kluczowe pytania, które powinniśmy zadawać przy ocenie projektu.

Mobilność i międzynarodowe granty

W rozmowie pojawił się także temat grantów Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych oraz konieczności zwiększenia udziału polskich naukowców w konkursach międzynarodowych. W wielu krajach europejskich aplikowanie o grant ERC jest traktowane jako nieodłączny element budowania kariery naukowej. – Przykładowo nie można starać się o prestiżowe stanowiska, takie jak dyrektora Instytutu Maxa Plancka, jeśli równocześnie nie aplikuje się o grant ERC. Takie podejście powinniśmy również promować w naszym środowisku, zdając sobie sprawę, że jest to bardzo trudny konkurs, z ogromną konkurencją. Jednak przy założeniu, że otrzymamy rzetelne i wartościowe recenzje, czas poświęcony na przygotowanie projektu nie będzie zmarnowany. Dzięki nim dowiemy się, co zrobiliśmy dobrze, jakie nasze propozycje były interesujące, a które pomysły okazały się wtórne lub mało atrakcyjne – mówi prof. Dietl.

Gość podcastu podkreśla też, jak ważne jest budowanie rozpoznawalności i mobilności naukowców. – Mobilność intelektualna i geograficzna są kluczowe. (…) Widziałem młodych badaczy, którzy świetnie rozumieli, jak działa świat nauki. Sami wiedzieli, gdzie publikować, na jakie konferencje jeździć, z kim rozmawiać. Takich osób jest jednak wciąż za mało. Jeżdżenie za granicę, udział w konferencjach i współpraca międzynarodowa są nie tylko intelektualnie zapładniające, ale też kluczowe dla zdobycia grantu ERC.

NCN – tlen dla nauki

Na zakończenie rozmowy prof. Dietl przyznał, że NCN odgrywa szczególną rolę w polskiej nauce, wspierając badaczy na różnych etapach kariery. Zwrócił też uwagę na to, jak dużą mobilizację środowiska naukowego przyniosła walka o zwiększenie budżetu Centrum.

– Zwiększenie budżetu NCN o 30% to sukces, ale pamiętajmy, że inflacja wyniosła 43% w ostatnich latach. Nadal stoimy przed wyzwaniami – jak zwiększyć wynagrodzenia, dofinansować aparaturę i umożliwić najlepszym badaczom realizację większej liczby projektów. To nie są łatwe decyzje i wymagają szerokiej dyskusji.

Rozmowa jest dostępna w Spotify, Apple Podcast i na You Tube.

Zapis rozmowy, plik .pdf

Polscy polarnicy uruchomili infrastrukturę badawczą BERA, która umożliwi gromadzenie i analizowanie próbek z różnych obszarów norweskiego Svalbardu oraz ułatwi ich transport do Polski. Badania polarne od lat stanowią ważny obszar badawczy dla naukowców z kraju, są finansowane również przez Narodowe Centrum Nauki.

Oficjalne otwarcie Centrum BERA, 23 stycznia 2025, fot. Polskie Konsorcjum Polarne Na terenie Norwegii i Islandii polscy polarnicy prowadzą badania środowiskowe i nad zmianami klimatu. Badają kriosferę, czyli część hydrosfery obejmującą wody w postaci niezanikającego lodu lodowcowego, morskiego i gruntowego. Prowadzą także badania społeczne, polityczne oraz kulturowe. W norweskim archipelagu Svalbard znajdującym się na Oceanie Arktycznym polscy badacze są obecni od lat 50. XX wieku. Znajduje się tam kilka polskich stacji badawczych. Niedawno otwarto centrum badawczo-logistyczne BERA w Longyearbyen.

Centrum BERA, którego nazwa wywodzi się ze staronordyckiego słowa oznaczającego "niedźwiedzicę", jest wspólnym projektem zrealizowanym dzięki współpracy siedmiu instytucji naukowych: Uniwersytetu Śląskiego (lider), Instytutu Geofizyki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie i Instytutu Oceanologii Polskiej Akademii Nauk w Sopocie, Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie i Uniwersytetu Wrocławskiego. Instytucje będą finansować działania Centrum oraz wspierać jego utrzymanie przez następne 10 lat. BERA prowadzi działalność w trzech obszarach: wsparcie logistyczne, badania naukowe oraz działalność dydaktyczna i edukacyjna. Jego działalność przyczyni się do intensyfikacji międzynarodowej współpracy naukowej, co pozwoli na poszerzenie zakresu prowadzonych badań oraz wymiany wiedzy.

Utrzymywanie infrastruktury oraz prowadzenie monitoringów środowiskowych poza granicami Polski w trudnych warunkach panujących w rejonach arktycznych jest dużym wyzwaniem, wymagającym wsparcia z wielu źródeł. Narodowe Centrum Nauki od lat finansuje prace badawcze w tych rejonach, zarówno w ramach konkursów krajowych, jak i dzięki środkom zewnętrznym.

NCN było operatorem programu Badania podstawowe w ramach ostatniej edycji funduszy EOG i funduszy norweskich. Zorganizowaliśmy konkurs GRIEG, w którym wsparcie otrzymało 7 projektów w obszarze badań polarnych. Sfinansowaliśmy również projekt predefiniowany CRIOS angażujący 7 partnerów z Polski oraz 4 z Norwegii, a także inicjatywę bilateralną HarSval angażującą 11 polskich i 14 norweskich partnerów. Dzięki funduszom EOG i funduszom norweskim możliwe było wzmocnienie współpracy badawczej między Polską i Norwegią, w tym badań interdyscyplinarnych, zmodernizowanie i rozbudowanie zautomatyzowanej sieci monitorowania kriosfery Spitsbergenu, rozwój Polish Polar DataBase, udostępnianie danych zgodnie z zasadami FAIR data oraz Open Science oraz organizacja warsztatów mających na celu harmonizację i standaryzację prowadzonych badań.

Europejska Rada ds. Badań Naukowych przyznała granty Proof of Concept. Jedną z laureatek została prof. Kinga Kamieniarz-Gdula z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, laureatka naszego programu SONATA BIS.

Badaczka specjalizująca się w badaniach nad końcami genów, dzięki finansowaniu z ERC zrealizuje projekt Improving cancer therapy by identification of novel drug leads modulating transcription termination bridging molecular biology and therapeutic applications. Naukowczyni ma nadzieję na odkrycie nowych i bardziej skutecznych terapii dla pacjentów onkologicznych.

Grant ERC Proof of Concept jest dla badaczek i badaczy, którzy już wcześniej zdobyli grant ERC (Starting, Consolidator lub Advanced). To szansa dla tych, którzy chcą sprawdzić, czy ich odkrycia mogą znaleźć zastosowanie w praktyce. Daje możliwość rozwinięcia projektu i zbadania jego potencjału poza laboratorium. Prof. Kinga Kamieniarz-Gdula Starting Grant ERC otrzymała w 2022 roku na badania pod tytułem Alternative gene ends: the crosstalk of RNA cleavage and transcription termination. Jest też laureatką konkursu SONATA BIS NCN i EMBO Installation Grant.

Poszukiwania nowych leków, które kierują wyborem, gdzie kończy się gen 

Prof. Kinga Kamieniarz-Gdula oraz dr Martyna Plens-Gałąska, fot. Apoorva Shrivastava Choroby nowotworowe są jedną z głównych przyczyn śmierci w Europie. Nowotwór rozwija się, gdy komórki w organizmie zaczynają niekontrolowanie się namnażać, czasem rozprzestrzeniając się do innych części ciała. Nowotworzenie to złożony proces, który prowadzi do zaburzenia wielu ścieżek molekularnych – w zależności od lokalizacji i typu nowotworu ścieżki te mogą być różne. Obecne terapie przeciwnowotworowe często koncentrują się jedynie na kilku specyficznych celach molekularnych, co pozwala firmom farmaceutycznym szybciej i skuteczniej opracowywać leki. – Jest to jednak metoda, która nie zawsze jest adekwatna do złożoności choroby – komórki nowotworowe, oprócz wspomnianej wyżej różnorodności, mogą zmieniać swój charakter wraz z upływem czasu oraz uodparniać się na podawane leki – wyjaśnia badaczka.

Nowotwory jednak mają też swoje słabe punkty. – Niedawno odkryto, że piętą Achillesową komórek rakowych jest końcowy etap przepisywania informacji genetycznej z genu (cząsteczki DNA) na RNA. Większość ludzkich genów ma kilka alternatywnych końców, a wybór tego właściwego może wpływać na końcowy produkt, czyli białko – dodaje. Aby wykorzystać tę wiedzę w potencjalnej terapii przeciwnowotworowej, prof. Kinga Kamieniarz-Gdula wraz z dr Martyną Plens-Gałąską opracowały innowacyjną metodę do poszukiwań nowych leków, które kierują wyborem, gdzie kończy się gen.

Zaprojektowana przez badaczki strategia jest unikalna, ponieważ pozwala na wysokoprzepustowe oraz bezpośrednie monitorowanie tego procesu. W ramach nowego grantu prof. Kamieniarz-Gduli przyznanego przez Europejską Radę Badań naukowczynie zamierzają przebadać tysiące potencjalnych leków oraz dalej rozwijać opracowaną metodę.

Dr Marek Wagner z Sieci Badawczej Łukasiewicz – PORT oraz japońscy naukowcy wskazują na potencjał odpowiedzi immunologicznej typu 2, dotąd kojarzonej z walką z pasożytami, w spowalnianiu rozwoju czerniaka. Ich artykuł opublikowano w „Nature”.

Autorami tekstu, który ukazał się w wydaniu magazynu z 8 stycznia tego roku, są dr Marek Wagner oraz Hiroyoshi Nishikawa i Shigeo Koyasu. Artykuł ma charakter przeglądowy, został opublikowany w dziale Review, w którym prezentowane są podsumowania obecnego stanu wiedzy na wybrany temat.

Naukowcy wskazują, że odpowiedź immunologiczna typu 2, znana przede wszystkim z roli w zwalczaniu pasożytów, może odgrywać kluczową rolę w spowalnianiu rozwoju czerniaka – jednego z najbardziej agresywnych nowotworów skóry. Badania wskazują na potencjał komórek ILC2 w modulowaniu aktywności układu odpornościowego.

Dotychczas dominowało przekonanie, że odpowiedź immunologiczna typu 2 sprzyja rozwojowi nowotworów, na przykład ze względu na obecność makrofagów zaangażowanych w tego typu odpowiedź immunologiczną. Jednak analiza dostępnej literatury naukowej, uzupełniona wynikami badań własnych, pozwoliła polsko-japońskiemu zespołowi wysunąć hipotezę, że wpływ odpowiedzi typu 2 na powstawanie nowotworów może być bardziej złożony, niż wcześniej zakładano.

Eksperymenty przeprowadzone na modelach mysich wykazały, że w określonych warunkach komórki ILC2 mogą aktywować inne elementy układu odpornościowego, co prowadzi do spowolnienia wzrostu guza.

Badania są na wczesnym etapie, ale otwierają nowe perspektywy dla terapii przeciwnowotworowych, które mogłyby w przyszłości wykorzystywać mechanizmy związane z odpowiedzią immunologiczną typu 2. Jak podkreśla dr Wagner, dokładniejsze zrozumienie tych procesów może wnieść istotny wkład w rozwój nowych strategii terapeutycznych.

Praca w „Nature” powstała w ramach projektu dr. Wagnera finansowanego przez NCN w konkursie SONATA BIS pod tytułem: 

Analiza przeciwnowotworowego potencjału ILC2 w czerniaku

Informujemy, że Rada Narodowego Centrum Nauki uchwałą nr 121/2024 wyraziła opinię na temat upowszechniania wyników badań finansowanych przez NCN.

Gremium sformułowało swoje zalecenia ze względu na dynamiczny przyrost liczby wydawnictw i konferencji oferujących odpłatne publikowanie i prezentowanie wyników naukowych. Rada zaleca „upowszechnianie wyników projektu w czasopismach, w których publikują światowi liderzy danej specjalności naukowej. Należy równocześnie unikać tzw. „drapieżnych czasopism”, które z reguły oferują szybkie publikowanie kosztem rzetelności procesu recenzowania. Podobnie, należy uczestniczyć w konferencjach i warsztatach, w których wykładowcami są uznane autorytety, i które z reguły organizowane są przez uczelnie badawcze, towarzystwa naukowe lub odbywają się pod auspicjami unii dziedzinowych. Sposób upowszechnienia uzyskanych w ramach realizacji projektów badawczych wyników badań zgodnie z regulacjami obowiązującymi w Narodowym Centrum Nauki podlega merytorycznej ocenie eksperckiej. W związku z powyższym, publikowanie w „czasopismach drapieżnych” oraz udział w konferencjach o podobnym charakterze mogą być nieuwzględnione przy ocenie osiągnięć kierownika projektu, a koszty z tym związane mogą zostać uznane za niekwalifikowane w przypadku uznania przez Zespół Ekspertów, że wyniki te nie zostały poddane rzetelnej ewaluacji w wydawnictwie o zasięgu międzynarodowym.”

Siedem projektów polsko-czeskich i dwa projekty trójstronne z udziałem zespołów z Czech, Niemiec i Słowenii zostało zakwalifikowanych do finansowania w konkursie Weave-UNISONO 2024. Polscy badacze i badaczki zrealizują granty o łącznej wartości ponad 9,5 miliona złotych. Wśród laureatów znalazły się zespoły z Warszawy, Krakowa, Wrocławia i Katowic.

Siedem projektów dwustronnych polsko-czeskich i dwa projekty trójstronne z udziałem zespołów z Czech, Niemiec i Słowenii zostało zakwalifikowanych do finansowania w konkursie Weave-UNISONO 2024. Polscy badacze i badaczki zrealizują granty o łącznej wartości ponad 9 milionów złotych. Wśród laureatów znalazły się zespoły z Warszawy, Krakowa, Wrocławia i Katowic reprezentujące wszystkie grupy nauk: ścisłe i techniczne, humanistyczne, społeczne i o sztuce oraz o życiu.

W obszarze nauk ścisłych i technicznych do finansowania zakwalifikowane zostały cztery projekty dwustronne oraz trójstronny projekt realizowany wspólnie przez zespoły z Polski, Czech i Słowenii. Polskie zespoły badawcze we współpracy z naukowcami z Czech będą zgłębiać tematy takie jak: skład nowoczesnych, przyjaznych środowisku cementów recyklingowych (kier. dr inż. Radosław Mróz z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie); rozwój kwantowych źródeł światła do zastosowań w technologiach: pomiarowych, chłodzenia i kwantowych (kier. dr hab. Tomasz Antosiewicz z Uniwersytetu Warszawskiego); opracowanie sposobu otrzymywania witrimerów (materiałów polimerowych) z surowców odnawialnych (kier. dr hab. inż. Szczepan Bednarz z Politechniki Krakowskiej); teoretyczne rozważania w zakresie współczesnych aspektów geometrycznych operatorów liniowych: reprezentacji macierzowych i obrazów liczbowych (kier. prof. Yuriy Tomilov z Instytutu Matematycznego PAN). W trójstronnych badaniach polsko-czesko-słoweńskich polskim zespołem pokieruje prof. Wojciech Święszkowski z Politechniki Warszawskiej, a będą one polegać na stworzeniu i zbadaniu właściwości nowego, hybrydowego materiału biodegradowalnego opartego na połączeniu szkieł metalicznych z fazą krystaliczną, z myślą o zastosowaniu w medycynie.

W naukach humanistycznych, społecznych i o sztuce sfinansowane zostaną dwa projekty dwustronne oraz jeden trójstronny. Dr Agnieszka Przybył z Uniwersytetu Wrocławskiego pokieruje polską częścią badań nad dynamiką zanikania miejsc rytualnych oraz zmianami w postrzeganiu krajobrazu tych miejsc przez kolejne pradziejowe populacje. W ramach projektu „Obrazy i historie czarnych miast” zespół złożony z historyków, etnografów i artystów-badaczy zajmie się tradycjami przemysłowymi i postindustrialnymi oraz tożsamością kulturową polskiej i czeskiej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Polskim zespołem pokieruje dr hab. Marta Tomczok z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Dr hab. Tomasz Olejniczak z Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie we współpracy z zespołami z Niemiec i Czech zrealizuje trójstronny projekt badawczy dotyczący praktyk i relacji przedsiębiorstw w europejskich krajach bloku sowieckiego i Chinach po II wojnie światowej. Badania będą dotyczyć przedsiębiorstw przemysłowych z sektorów budowy maszyn i pojazdów, a w szczególności międzynarodowych powiązań występujących pomiędzy nimi w czasie transformacji w kierunku socjalizmu.

Wśród wniosków zakwalifikowanych do finansowania nauki o życiu reprezentowane są przez dr hab. Małgorzatę Zakrzewską z Uniwersytetu Wrocławskiego. We współpracy z naukowcami z Czech opracuje ona krótkie oligonukleotydy DNA (aptamery), które będą w sposób selektywny oddziaływać na receptory FGF (białek odpowiedzialnych za wymianę informacji między komórkami organizmów wyższych). Wyniki projektu będą stanowić podstawę dla przyszłych zastosowań aptamerów m.in. w terapiach przeciwnowotworowych i regeneracyjnych.

Wnioski były oceniane przez czeską agencję partnerską w programie Weave-UNISONO: Czech Science Foundation (GAČR) oraz – w przypadku projektu trójstronnego polsko-czesko-niemieckiego – przez niemiecką agencję Deutsche Forschungsgemeinschaft. Narodowe Centrum Nauki i pozostali partnerzy zaakceptowali wyniki tej oceny w ramach współpracy w programie Weave.

Listy rankingowe Weave-UNISONO

Lista rankingowa nr 6/2024 (GAČR jako agencja wiodąca) .PDF

Lista rankingowa nr 7/2024 (DFG jako agencja wiodąca) .PDF

Lista rankingowa nr 8/2024 (GAČR jako agencja wiodąca) .PDF

Weave-UNISONO i procedura agencji wiodącej

Konkurs Weave-UNISONO to efekt wielostronnej współpracy między instytucjami finansującymi badania naukowe, skupionymi w stowarzyszeniu Science Europe. Został ogłoszony w celu uproszczenia procedur składnia i selekcji projektów badawczych we wszystkich dyscyplinach nauki, angażujących badaczy z dwóch lub trzech krajów europejskich.

Wyłanianie laureatów opiera się na procedurze agencji wiodącej – Lead Agency Procedure (LAP), w myśl której tylko jedna z instytucji partnerskich odpowiedzialna jest za pełną ocenę merytoryczną wniosku, a pozostali partnerzy akceptują wyniki tej oceny.

W ramach programu Weave partnerskie zespoły badawcze składają wnioski o finansowanie równolegle do agencji wiodącej oraz do właściwych dla siebie instytucji w programie. Wspólny projekt musi zawierać spójne plany badawcze, wyraźnie ukazujące wartość dodaną współpracy międzynarodowej.

Konkurs Weave-UNISONO jest otwarty w trybie ciągłym. Zachęcamy zespoły planujące współpracę z partnerami z Austrii, Czech, Słowenii, Szwajcarii, Niemiec, Luksemburga i Belgii-Flandrii do zapoznania się z treścią ogłoszenia konkursowego i składania wniosków.

Przypominamy, że do końca pierwszego kwartału 2025 r. należy dokonać zwrotu odsetek bankowych narosłych od środków przekazanych przez Centrum. Odsetki bankowe trzeba zwracać do Centrum zbiorczo jednym przelewem*, bez konieczności zwracania odsetek bankowych z każdego projektu z osobna.

Odsetki bankowe należy zwracać na numer rachunku bankowego Centrum: 88 1130 1150 0012 1243 1420 0004.

UWAGA: W tytule przelewu wystarczy zamieścić następujący opis: Odsetki bankowe

*Wyjątkiem od tej reguły są konkursy finansowane  z funduszy EOG i Norweskiego Mechanizmu Finansowego na lata 2014-2021 (GRIEG, IDEALAB, POLS, CRIOS, HARSVAL, Science and Society oraz program stypendialny Ukraina). W tych konkursach odsetki bankowe zwracane są na innych zasadach, określonych w umowie o finansowanie.

Narodowe Centrum Nauki (NCN) we współpracy z siecią EU Joint Programme – Neurodegenerative Disease Research (JPND) ogłasza konkurs pt. „Health and social care research with a focus on the moderate and late stages of neurodegenerative diseases”. W konkursie polskie naukowczynie i naukowcy mogą ubiegać się o finansowanie na realizację międzynarodowych projektów badawczych dotyczących lepszego zrozumienia czynników wpływających na jakość życia pacjentów i ich rodzin oraz opracowanie bardziej adekwatnych koncepcji łatwo dostępnego wsparcia dla osób z chorobami neurodegeneracyjnymi w umiarkowanym i zaawansowanym stadium oraz u schyłku życia.

Wnioski składane w konkursie JPND Call 2025 muszą dotyczyć jednej lub kilku następujących chorób neurodegeneracyjnych: choroba Alzheimera oraz inne demencje, choroba Parkinsona oraz związane z nią dolegliwości, choroby prionowe, stwardnienie zanikowe boczne, choroba Huntingtona, ataksja rdzeniowo-móżdżkowa, rdzeniowy zanik mięśni. Szczegółowy zakres tematyczny jest dostępny w ogłoszeniu.

O finansowanie mogą starać się konsorcja międzynarodowe złożone z co najmniej trzech i co najwyżej siedmiu zespołów badawczych pochodzących z co najmniej trzech różnych krajów biorących udział w konkursie. W konkursie uczestniczą Belgia, Czechy, Francja, Holandia, Irlandia, Kanada, Luksemburg, Niemcy, Norwegia, Polska, Słowacja, Szwajcaria, Szwecja, Turcja, Węgry, Włochy.

Polskie zespoły mogą brać udział w konkursie pod warunkiem, że zaplanowane przez nich prace mieszczą się w definicji badań podstawowych. Kierownik polskiego zespołu musi mieć co najmniej stopień doktora. Projekty można planować na 24 lub 36 miesięcy. W budżecie można ująć środki na wynagrodzenia dla zespołu badawczego (w tym na stanowiskach typu post-doc), wynagrodzenia i stypendia dla studentów lub doktorantów, zakup lub wytworzenie aparatury naukowo-badawczej oraz inne koszty związane z wydatkami niezbędnymi do realizacji projektu badawczego.

Nabór wniosków będzie odbywać się w dwóch etapach. Najpierw polski zespół we współpracy z partnerami zagranicznymi przygotowuje wstępny wniosek wspólny tzw. pre-proposal w języku angielskim, który należy złożyć do 4 marca 2025 r. (12:00 CET) poprzez elektroniczny system składania wniosków sieci JPND. W drugim etapie wnioskodawcy muszą przygotować pełny wniosek wspólny, tzw. full proposal, w terminie do 24 czerwca 2025 r. (12:00 CEST). Oprócz tego polscy wnioskodawcy będą musieli przygotować także wniosek krajowy i złożyć go do NCN do 1 lipca 2025 r. Ocenie merytorycznej w konkursie JPND podlegają wyłącznie wnioski wspólne, dokonuje jej międzynarodowy zespół ekspertów.

Rozstrzygnięcie konkursu JPND Call 2025 nastąpi w październiku 2025 r.