Otwieramy nabór wniosków w konkursach na projekty badawcze OPUS 28+LAP/Weave i SONATA 20. Łączny budżet obu konkursów to 600 mln złotych. Na wnioski naukowców czekamy do 16 grudnia.

OPUS to największy program grantowy Narodowego Centrum Nauki, który umożliwia naukowcom  realizację projektów badawczych w polskich jednostkach naukowych. Jest otwarty dla wszystkich, niezależnie od doświadczenia i stażu naukowego kierownika projektu. W OPUS, podobnie jak w pozostałych konkursach Narodowego Centrum Nauki, można ubiegać się o finansowanie projektów ze wszystkich dziedzin nauki.

W każdej edycji konkursu OPUS naukowcy mogą wnioskować o środki na projekty krajowe, ale także projekty realizowane we współpracy z partnerami z zagranicznych instytucji naukowych lub z wykorzystaniem przez polskie zespoły badawcze wielkich międzynarodowych urządzeń badawczych. We wrześniowej edycji konkursu OPUS dodatkowo otwieramy ścieżkę LAP w ramach programu Weave – dzięki niej polscy naukowcy mogą otrzymać środki na projekty realizowane we współpracy z partnerami z Austrii, Czech, Słowenii, Niemiec, Szwajcarii, Luksemburga lub Belgii-Flandrii, którzy występują równolegle o środki finansowe na realizację tych projektów do właściwych dla danego kraju instytucji finansujących. W takiej konfiguracji wnioski LAP oceniają zespoły ekspertów NCN, zaś agencje zagraniczne akceptują wyniki tej oceny i na jej podstawie przyznają środki zespołom partnerskim.

Projekty OPUS można planować na 12, 24, 36 lub 48 miesięcy, projekty OPUS LAP na 24, 36 lub 48 miesięcy, w zależności od kraju rezydencji zespołu partnerskiego. Nie ma górnego limitu finansowania na jeden projekt. Granty można przeznaczyć na wynagrodzenia dla kierownika i członków zespołu, stypendia, zakup aparatury, urządzeń, oprogramowania, materiałów i usług oraz wyjazdy służbowe, wizyty i konsultacje.

Budżet konkusu OPUS 28+LAP/Weave to 450 mln zł. Ogłoszenie OPUS 28+LAP/Weave.

Konkurs SONATA jest przeznaczony dla naukowców, którzy uzyskali stopień doktora w okresie od 2 do 7 lat przed rokiem wystąpienia z wnioskiem, czyli między 1 stycznia 2017 do 31 grudnia 2022. Okres ten może zostać przedłużony w określonych przypadkach, np. o czas przebywania na zwolnieniach lub poświęcony opiece nad dziećmi. Kierownicy projektów muszą mieć w swoim dorobku co najmniej jedną opublikowaną lub przyjętą do druku pracę, lub przynajmniej jedno dokonanie artystyczne/artystyczno-naukowe. Projekty SONATA można planować na 12, 24 lub 36 miesięcy. W skład zespołu badawczego, oprócz kierownika projektu, mogą wejść dodatkowi wykonawcy, w tym studenci i doktoranci oraz osoby na stanowisku typu post-doc. Kierownikiem projektu w konkursie SONATA można być tylko raz.

Budżet konkursu SONATA 20 to 150 mln zł. Ogłoszenie SONATA 20. 

Zmiany dotyczące stanowisk post-doc

Wrześniowe otwarcie konkursów NCN przynosi ze sobą istotne zmiany w regulaminie finansowania projektów. Rada NCN reagując na głosy płynące ze środowiska, podjęła decyzję o zmianach dotyczących zatrudnienia na stanowisku typu post-doc. Do tej pory zatrudnieni w tej formie mogli być naukowcy do 7 lat po uzyskaniu stopnia doktora (z możliwością przedłużenia o udokumentowane przerwy w karierze), teraz okres ten został przedłużony do 12 lat. Dodatkowo, do konkursu na stanowisko typu post-doc będzie mogła przystąpić osoba, dla której kierownik projektu był promotorem lub promotorem pomocniczym rozprawy doktorskiej (co wcześniej było niemożliwe), po spełnieniu innych warunków regulaminowych.

Ocena wniosków i wyniki

Wnioski złożone w konkursach OPUS 28+LAP/Weave  i SONATA 20 będą oceniane według projakościowej dwustopniowej procedury oceny merytorycznej peer-review. W pierwszym etapie oceny wnioski opiniuje niezależnie co najmniej dwóch członków zespołów ekspertów, powołanych przez Radę NCN do oceny wniosków. Ocenę wniosku ustala kolegialnie zespół na pierwszym posiedzeniu panelowym. Wnioski skierowane do II etapu oceny są opiniowane indywidualnie przez co najmniej dwóch recenzentów, czyli naukowców specjalizujących się w tematyce wniosku. Ostateczną ocenę dla każdego wniosku po II etapie ponownie ustala cały zespół ekspertów, podczas drugiego posiedzenia panelowego, uwzględniając przy tym indywidualne opinie recenzentów. Wynikiem prac zespołu jest lista rankingowa, ze wskazaniem wniosków rekomendowanych do finansowania.

Ogłoszenie wyników konkursów OPUS 28 i SONATA 20 nastąpi w terminie do 6 miesięcy od momentu zamknięcia naboru wniosków, a więc do czerwca 2025. Ogłoszenie wyników dla projektów OPUS LAP będzie odbywać się w zależności od terminu zatwierdzania oceny przez agencje partnerskie, najpóźniej do listopada 2025.

We współpracy z Europejskim Partnerstwem na rzecz Bioróżnorodności (Biodiversa+) ogłaszamy konkurs BiodivTransform and Transformative Change na międzynarodowe projekty badawcze dotyczące różnorodności biologicznej i zmian transformacyjnych.

Celem konkursu jest identyfikacja, analiza i zrozumienie procesów transformacji, które mogą zahamować i odwrócić spadek bioróżnorodności. Proponowane projekty badawcze powinny generować wiedzę w celu ochrony różnorodności biologicznej i ekosystemów. Ponadto projekty powinny zademonstrować jakie korzyści dla ludzi mogą nieść transformacyjne zmiany hamujące i odwracające spadek różnorodności biologicznej.

O finansowanie w konkursie mogą starać się konsorcja międzynarodowe, składające się z co najmniej 3 zespołów badawczych pochodzących z co najmniej 3 krajów biorących udział w konkursie. Kierownik polskiego zespołu musi posiadać co najmniej stopień naukowy doktora.

Kraje uczestniczące w konkursie: Austria, Belgia, Bułgaria, Brazylia, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Islandia, Izrael, Litwa, Łotwa, Mołdawia, Niemcy, Norwegia, Polska, Portugalia, Republika Południowej Afryki, Rumunia,  Słowacja, Słowenia, Szwajcaria, Szwecja, Tajwan, Tunezja, Turcja, Węgry, Włochy, Wyspy Owcze.

Termin składania wniosków wstępnych (pre-proposals) mija 8 listopada 2024 r. o godz. 15.00, a wspólnych wniosków pełnych (full-proposals) 11 kwietnia 2025 r. o godz. 15.00. Kierownik projektu po stronie polskiej zobowiązany jest również do przygotowania wniosku krajowego dotyczącego polskiej części projektu w systemie OSF.

Wyniki konkursu zostaną opublikowane na koniec września 2025 r.

Zapraszamy do zapoznania się z pełną treścią ogłoszenia i dokumentacją konkursową dostępną na stronie Partnerstwa Biodiversa+ oraz na stronie NCN.

Narodowe Centrum Nauki zaprasza na webinar szkoleniowy dla pracowników jednostek naukowych zaangażowanych w obsługę administracyjną projektów badawczych, staży i stypendiów finansowanych przez Narodowe Centrum Nauki.

Spotkanie odbędzie się 8 października 2024 r. o godz. 10:00 za pośrednictwem platformy Clickmeeting. Podczas webinaru zostaną przybliżone zagadnienia związane z realizacją projektu badawczego, takie jak: aplikowanie do konkursów NCN, podpisanie umowy o realizację projektu, aneksowanie umów, raportowanie w projekcie oraz zagadnienia z zakresu wynagrodzeń i stypendiów w projektach NCN oraz kontroli projektu w jednostce.

Szkolenie poprowadzą pracownicy NCN bezpośrednio zaangażowani w proces obsługi i rozliczenia projektów badawczych.

W celu zapewnienia wysokiej jakości spotkania oraz komfortu kontaktu z Państwem planowana liczba uczestników została ograniczona do 40 osób. Przy rekrutacji decydować będzie kolejność zgłoszeń, niemniej jednak zastrzegamy pierwszeństwo kwalifikacji dla pracowników jednostek, którzy do tej pory nie brali udziału w warsztatach.

Zgłoszenia przyjmowane będą do dnia 20 września 2024 r. za pośrednictwem formularza zgłoszeniowego. Potwierdzenie udziału zostanie przesłane do Państwa drogą e-mailową po zakończeniu naboru zgłoszeń. Zwracamy uwagę, że samo wysłanie zgłoszenia na webinar nie stanowi potwierdzenia udziału.

– Projekt budżetu (państwa) stoi z w jawnej sprzeczności z publicznymi zapewnieniami o konieczności zwiększenia finansowania NCN – napisała Rada NCN w uchwale z 5 września. Członkowie gremium podkreślili, że do stabilnego rozwoju działalności naukowej w Polsce niezbędny jest długofalowy wzrost nakładów na NCN.

W projekcie ustawy budżetowej państwa na rok 2025, przyjętym przez Radę Ministrów 28 sierpnia, przewidziano, że NCN otrzyma w przyszłym roku na swoją działalność 1,648 mld zł. Jest to suma niemal identyczna jak ta, jaką Centrum dysponuje obecnie. Tegoroczna dotacja – po uwzględnieniu 200 mln przekazanych NCN wiosną przez MNiSW – wyniosła 1,643 mld zł.

– Projekt budżetu stoi zatem w jawnej sprzeczności z publicznymi zapewnieniami o konieczności zwiększenia finansowania NCN – napisali członkowie Rady NCN w uchwale z 5 września.

Rada NCN zaapelowała zatem o „zmiany w projekcie i zwiększenie nakładów na finansowanie badań przez Narodowe Centrum Nauki o kolejne 300 mln zł oraz o 2 mln zł na wynagrodzenia pracowników w 2025 roku i w latach następnych”. – Takie zmiany powinny ustabilizować sytuację finansową Centrum i umożliwić wsparcie najwyższej jakości badań naukowych prowadzonych w Polsce – napisano.

Podkreślono, że w przypadku braku odpowiedniego zwiększenia nakładów na działalność Centrum, „Rada NCN po konsultacji z dyrektorem NCN rozważy zawieszenie konkursów MINIATURA i SONATINA oraz rezygnację z prac nad kolejną edycją programu POLONEZ współfinansowanego przez Komisję Europejską. Ponadto Rada NCN rozważy ograniczenie liczby przeprowadzanych konkursów OPUS do jednego rocznie, a MAESTRO raz na dwa lata.”

W uchwale Rady zwrócono uwagę także, że wynagrodzenia pracowników agencji nie są adekwatne do ich kompetencji i sytuacji na rynku pracy. – Centrum zatrudnia wykwalifikowaną kadrę, a na wielu stanowiskach wymagany jest stopień doktora. Trudne jest pozyskanie nowych i utrzymanie już zatrudnionych pracowników, jeśli obecnie średni poziom wynagrodzeń pracowników NCN jest o 25% niższy od średniego wynagrodzenia w Krakowie – podkreślono.

Webinaria dotyczące Polityki Open Access (OA) oraz planów zarządzania danymi badawczymi zostały przesunięte na nowe terminy, zgodnie z poniższym harmonogramem:

• webinarium pierwotnie zaplanowane na 17 września 2024 r. odbędzie się 3 października 2024 r.
• webinarium pierwotnie zaplanowane na 18 września 2024 r. zostaje przesunięte na 4 października 2024 r.

Godziny szkoleń pozostają bez zmian. Webinaria zostaną przeprowadzone w języku angielskim.

Dodatkowo, w dniu 2 października 2024 r. w godz. 10:00-12:00 zostanie zorganizowane webinarium w języku polskim dotyczące Polityki OA.

Przepraszamy za wszelkie niedogodności wynikające z tej zmiany. Nowe terminy pozwolą nam lepiej dostosować treści webinariów do aktualnego stanu wiedzy oraz okoliczności, co przyczyni się do zapewnienia lepszego wsparcia w zakresie Polityki OA i zarządzania danymi badawczymi.

W razie pytań prosimy o kontakt z Zespołem ds. Otwartej Nauki

Pokaż numer

Linki do webinariów zostaną udostępnione na dwa tygodnie przed planowanymi szkoleniami w aktualnościach na stronie https://ncn.gov.pl/ oraz w kalendarzu szkoleń.

Dr Piotr Alexandrowicz, historyk prawa z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i dr Łukasz Bola z Instytutu Psychologii Polskiej Akademii Nauk dołączyli do grona laureatów Starting Grants ERC. Badacze realizują również projekty NCN.

Starting Grant ERC mogą otrzymać naukowcy od 2 do 7 lat po doktoracie, na projekt trwający do 5 lat. Przyznawane są na realizację ryzykownych, ale potencjalnie przełomowych projektów badawczych.

Badanie plastyczności mózgu u osób niewidomych

Dr Łukasz Bola

Dr Łukasz Bola z Instytutu Psychologii PAN otrzymał finansowanie z ERC na realizację projektu BLINDBRAIN. Jego projekt będzie dotyczył plastyczności mózgu u osób niewidomych od urodzenia. – Duża część ludzkiego mózgu jest genetycznie zaprogramowana do obsługi zmysłu wzroku. W mojej pracy badam, co te obszary robią u osób niewidomych, które, siłą rzeczy, nie wykorzystują kory wzrokowej tak, jak osoby widzące. Pozwala mi to zrozumieć, jak mózg adaptuje się do nowych wyzwań – wyjaśnia badacz.

W ostatnich latach, badania neuroobrazowe prowadzone z udziałem osób niewidomych pokazały, że obszary wzrokowe osób niewidomych aktywują się w odpowiedzi na bodźce językowe, takie jak słowa i zdania. Zdobywca grantu ERC chce poznać mechanizmy, które mogą leżeć u podstaw tego typu aktywacji. – Czy usłyszenie np. słowa „jabłko” prowadzi do pojawienia się w obszarach wzrokowych osoby niewidomej stosunkowo prostej, przestrzennej reprezentacji małego i okrągłego obiektu? Taki wynik sugerowałby, że obszary te zachowują do pewnego stopnia swoje typowe funkcje, takie jak ocena wielkości i kształtu obiektów, nawet u osób niewidomych. Może być jednak tak, że obserwowane w tych obszarach aktywacje są związane z reprezentacją bardziej abstrakcyjnej wiedzy – przykładowo tego, że jabłka nie rosną na Antarktydzie albo że usłyszane słowo jest rzeczownikiem. Tego typu rezultat byłby dowodem na to, że obszary wzrokowe mogą u osób niewidomych zajmować się zupełnie innymi zadaniami niż u osób widzących. Byłaby to rewolucja w naszym rozumieniu plastyczności ludzkiego mózgu – opowiada naukowiec.

Dr Bola jest autorem kilkudziesięciu publikacji w czołowych, międzynarodowych czasopismach. Był na stażach naukowych na Uniwersytecie w Glasgow oraz na Harvardzie.

Grant na zbadanie paratekstów

Dr Piotr Alexandrowicz Dr Piotr Alexandrowicz otrzymał finansowanie na badania pod tytułem PetrIUS: „Petryfikacja ius commune poprzez drukowane parateksty”. Celem projektu jest zbadanie historii i funkcji drukowanych marginaliów w najważniejszych starodrukach prawniczych. Zbiory prawa rzymskiego i kanonicznego były wydawane drukiem na wzór rękopisów: tekst normatywny w centrum strony, zaś na marginesach glosy, wyjaśnienia, streszczenia czy kazusy. Te „parateksty” umieszczone na marginesach drukowanych książek prawniczych nie były do tej pory szerzej analizowane. Zbadanie ich może dostarczyć cennej wiedzy na temat relacji między drukarzami a prawnikami, na temat stosowania prawa, interpretacji prawniczej i edukacji prawniczej w okresie wczesnonowożytnym. Parateksty można także analizować jako narzędzia komunikacji prawniczej. – Planujemy wykorzystać między innymi narzędzia służące do przetwarzania języka naturalnego by szybko i efektywnie porównywać tysiące paratekstów, śledzić ich ewolucję oraz szukać odesłań do nich w ówczesnej literaturze prawniczej – tłumaczy badacz.

Piotr Alexandrowicz pracuje na Wydziale Prawa i Administracji UAM. Publikował w szczególności na temat recepcji prawa rzymskiego w średniowiecznym prawie kanonicznym, na temat wczesnonowożytnego prawa porównawczego oraz na temat streszczeń w drukowanych Dekretałach Grzegorza IX.

Wcześniejsze doświadczenie z NCN

Obaj badacze są laureatami wielu nagród i wyróżnień. Dr Piotr Alexandrowicz jest kierownikiem trzech projektów NCN. – Dzięki tym projektom mogłem odważnie wejść w międzynarodowe środowisko historyków prawa, a dzięki temu nawiązać cenne kontakty i skutecznie upowszechniać wyniki moich badań. To dzięki NCN mogłem też i mogę kontynuować moją pracę naukową po doktoracie. Od 2020 roku jestem zatrudniony na etatach związanych z realizacją projektów – nie mam pojęcia, co i gdzie bym robił dzisiaj, gdyby nie NCN – mówi badacz.

Dr Łukasz Bola dzięki wsparciu Narodowego Centrum Nauki oraz Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej powrócił do Polski, po okresie pracy na Harvardzie. Kierował także trzema projektami NCN. Jak sam mówi, doświadczenie w krajowych konkursach grantowych było „niezwykle pomocne” podczas starania się o grant ERC. – Podstawa to oryginalny pomysł badawczy, a także wiarygodność osoby wnioskującej o grant – mówi naukowiec. Dodaje, że ważne jest też wsparcie instytucjonalne. Wymienia inicjatywy mentoringowe prowadzone przez KPK Programów Badawczych UE, a także panele próbne i konsultacje z ekspertami organizowane przez Biuro Doskonałości Naukowej PAN.

Narodowe Centrum Nauki wesprze Agencję Badań Medycznych w organizacji konkursów na finansowanie badań podstawowych w naukach medycznych i naukach o zdrowiu. Porozumienie w tej sprawie podpisali 4 września w Krakowie prof. Krzysztof Jóźwiak i prof. Wojciech Fendler, szefowie obu agencji.

prof. Krzysztof Jóźwiak, prof. Wojciech Fendler

Agencja Badań Medycznych odpowiada za rozwój badań w dziedzinie nauk medycznych i nauk o zdrowiu. Dofinansowuje badania naukowe i prace rozwojowe w tych dziedzinach oraz projekty interdyscyplinarne, wyłonione w drodze konkursu, ze szczególnym uwzględnieniem badań klinicznych, obserwacyjnych i epidemiologicznych oraz eksperymentów badawczych. Działa od pięciu lat.

Narodowe Centrum Nauki od początku swojego istnienia przyznało blisko 30 tysięcy grantów na łączną kwotę niemal 16 miliardów złotych. Centrum finansuje projekty obejmujące cały obszar badań z zakresu nauk humanistycznych, społecznych i sztuce, nauk o życiu oraz ścisłych i technicznych.

W trakcie najbliższych konkursów z zakresu badań podstawowych ABM chce skorzystać z wiedzy NCN. Zgodnie z porozumieniem zawartym 4 września, pracownicy NCN doradzą ABM w organizacji konkursów, przeprowadzą szkolenia z prowadzenia paneli oceny wniosków oraz będą rekomendowali kandydatów na ekspertów zewnętrznych recenzujących wnioski.

– Jako przedstawicielka grupy naukowców, którzy łączą nauki podstawowe z klinicznymi, myślę, że to porozumienie jest bardzo ważne dla rozwoju nauk biomedycznych. Liczę, że nasza współpraca da wsparcie sporej grupie badaczy, którzy działają na styku między tym, co jest praktyczne i tym, co jest teoretyczne – mówi prof. Anetta Undas, przewodnicząca Rady NCN.

prof. Wojciech Fendler, prof. Anetta Undas, prof. Krzysztof Jóźwiak

Pierwsze efekty współpracy będą widoczne przy organizacji konkursu na badania translacyjne, zaplanowanego przez ABM na grudzień tego roku. – NCN wspiera naukę dobrej jakości. To doświadczenie będzie nieocenionym wsparciem dla ABM. Liczymy, że grudniowy konkurs pozwoli najlepszym zespołom badawczym przejść ze swoimi odkryciami drogę od laboratorium do łóżka pacjenta – mówi prof. Wojciech Fendler, prezes Agencji Badań Medycznych.

Prof. Krzysztof Jóźwiak, dyrektor Narodowego Centrum Nauki zwraca uwagę, że „nauka jest jedna” i to porozumienie może być wstępem do ściślejszej współpracy między obiema instytucjami. – Adresatami jednej i drugiej agencji są polscy naukowcy. W przypadku NCN – ze wszystkich dziedzin nauki, w przypadku ABM lekarze klinicyści. Bardzo liczymy, że w przyszłości to porozumienie zaowocuje konkursami organizowanymi w obszarze medycyny translacyjnej, który interesuje jedną i drugą agencję – mówi szef NCN.

Naukowcy z Uniwersytetu Jagiellońskiego otrzymali grant w konkursie IMPRESS-U na badania nad właściwościami sił działających między składnikami jąder atomowych, które zrealizują we współpracy z naukowcami ze Stanów Zjednoczonych i Ukrainy. Budżet polskiej części projektu to ponad 800 tys. zł.

Konkurs International Multilateral Partnerships for Resilient Education and Science System in Ukraine (IMPRESS-U) to program umożliwiający polskim naukowcom sfinansowanie współpracy badawczej z naukowcami ze Stanów Zjednoczonych i Ukrainy, z opcjonalnym udziałem naukowców z krajów bałtyckich, tj. Litwy, Łotwy i Estonii.

Celem IMPRESS-U jest wspieranie wybitnych badań naukowych i technicznych oraz edukacji i innowacji poprzez współpracę międzynarodową, a także promowanie i stymulowanie integracji ukraińskich naukowców z globalnym środowiskiem naukowym. Inicjatorem programu jest amerykańska National Science Foundation, agencja rządu amerykańskiego finansująca badania naukowe oraz działania edukacyjne.

IMPRESS-U oparty jest na formule agencji wiodącej, co oznacza, że wniosek przygotowany wspólnie przez wszystkich partnerów projektu musi zostać złożony do NSF i tam jest oceniany merytorycznie, łącznie z innymi wnioskami składanymi do programu EAGER. Agencje partnerskie (w tym NCN) przyznają finansowanie krajowym zespołom na podstawie rekomendacji NSF.

W konkursie finansowane są projekty trwające 24 miesiące, których kierownikami są naukowcy posiadający co najmniej stopień doktora.

Oddziaływania jądrowe pod lupą

Dziewiąty grant IMPRESS-U finansowany przez NCN otrzymał zespół naukowców pod kierownictwem prof. Jacka Golaka z Instytutu Fizyki im. M. Smoluchowskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego. Na realizację polskiej części projektu pt. „Prądy dwuciałowe w rozpraszaniu elektronów i neutrin na tarczach kilkunukleonowych” w ciągu najbliższych dwóch lat Narodowe Centrum Nauki przekaże ponad 800 tys. zł.

Prof. Jacek Golak, fot. archiwum prywatne Prof. Golak wraz z grupą badawczą z Zakładu Teorii Układów Jądrowych na co dzień zajmuje się badaniem właściwości sił działających między składnikami jąder atomowych – protonami i neutronami oraz innymi cząstkami subatomowymi. Siły te są odpowiedzialne za to, że istnieją takie, a nie inne jądra atomowe oraz decydują o mechanizmach reakcji jądrowych i rozpadów promieniotwórczych, w tym tych kluczowych dla energetyki jądrowej albo terapii nowotworów za pomocą promieniowania. 

– W praktyce oznacza to, że budujemy cały ciąg programów komputerowych, które dla zadanego modelu matematycznego oddziaływań jądrowych pozwalają policzyć wielkości, które można porównać z wynikami eksperymentów wykonywanych na całym świecie. Dzięki temu porównaniu możemy ocenić jakość danego modelu teoretycznego i poprzez jego dopracowywanie dążyć do zrozumienia zjawisk w jądrach atomowych – wyjaśnia prof. Jacek Golak.

W projekcie IMPRESS-U naukowcy z Polski będą współpracować z amerykańskim zespołem pod kierownictwem prof. Wayne’a Polyzou z University of Iowa oraz zespołem ukraińskim pod kierownictwem prof. Oleksandra Shebeko z Kharkov Institute of Physics and Technology.

– O złożeniu wniosku w konkursie IMPRESS-U zdecydowaliśmy wspólnie ze wszystkimi partnerami projektu. Znaliśmy się i współpracowaliśmy ze sobą już wcześniej, mamy wspólne publikacje, spotykamy się na międzynarodowych konferencjach, obaj profesorowie gościli u nas w Krakowie. Formuła IMPRESS-U bardzo nam odpowiadała i stała się impulsem do przyspieszenia i zacieśnienia naszej współpracy. Ważne dla nas było także to, że realizując projekt możemy wesprzeć naukę i środowisko akademickie w Ukrainie, które są zaangażowane w długotrwałą, wyniszczającą wojnę – dodaje kierownik polskiego zespołu.

Polscy, amerykańscy i ukraińscy naukowcy będą pracować nad lepszym poznaniem mechanizmów oddziaływania elektronów i neutrin z jądrami atomowymi. Skupią się przede wszystkim na wyprowadzeniu i wykorzystaniu oddziaływań relatywistycznych i spójnych z nimi prądów jądrowych (w tym prądów dwunukleonowych) w rozpraszaniu elektronów i neutrin na tarczach kilkunukleonowych.

Amerykański partner projektu IMPRESS-U jest uznanym ekspertem w dziedzinie relatywistycznej mechaniki kwantowej, partnerzy ukraińscy mają doświadczenie w konstruowaniu modeli oddziaływań nukleon-nukleon. Prace będzie wspierać ekspert zewnętrzny, prof. Hiroyuki Kamada z japońskiego Research Center for Nuclear Physics (RCNP) w Osace, który wykonuje obliczenia z relatywistycznymi oddziaływaniami jądrowymi.

Zadaniem polskiego zespołu będzie połączenie tych wszystkich składowych w jedną całość i wykonanie obliczeń dla reakcji rozpraszania elektronów i neutrin na najlżejszych jądrach atomowych. Specjalny nacisk zostanie położony na tzw. prądy dwunukleonowe, które są ściśle powiązane z własnościami oddziaływania nukleon-nukleon. Naukowcy z UJ mają duże doświadczenie w budowaniu relatywistycznych potencjałów nukleon-nukleon, wykorzystywaniu wielkości polaryzacyjnych do analizy właściwości neutronów oraz w badaniu fizyki układów kilku nukleonów. Mentorem grupy i uczestnikiem prac badawczych jest prof. Henryk Witała, zajmujący się tymi zagadnieniami badawczymi od lat 80. XX wieku, uhonorowany w tym roku za swoje osiągnięcia Medalem Faddeeva ustanowionym w 2016 roku wspólnie przez Topical Group on Few-Body Systems & Multiparticle Dynamics (GFB) of the American Physical Society oraz European Research Committee on Few-Body Problems in Physics.

Głównym efektem wspólnego projektu IMPRESS-U będzie opracowanie nowego modelu oddziaływań jądrowych.

– Liczymy, że wykonane przez nas obliczenia staną się podstawą do planowania nowych eksperymentów i analizy danych doświadczalnych. Nasz projekt będzie także ważnym doświadczeniem dla młodszych kolegów – podkreśla prof. Jacek Golak.

Nowy regulamin i nowe miejsce – tak zmieni się w tym roku Nagroda NCN. Tak jak do tej pory odbiorą ją najlepsi naukowcy młodszego pokolenia. Ich nazwiska poznamy 9 października.

Nagroda NCN to najbardziej prestiżowe wyróżnienie dla badaczek i badaczy młodszego pokolenia pracujących w polskich ośrodkach naukowych. Przyznawana jest od 2013 roku, w trzech grupach dyscyplin – naukach humanistycznych, społecznych i o sztuce, naukach o życiu oraz ścisłych i technicznych. Otrzymało ją dotąd 33 naukowczyń i naukowców.

Od tego roku Nagroda NCN przyznana będzie na podstawie nowego regulaminu. Tak jak dotąd, kandydatki i kandydaci do nagrody muszą mieć znaczące osiągnięcia naukowe, udokumentowane publikacjami afiliowanymi w polskiej instytucji naukowej. Największa modyfikacja w regulaminie dotyczy kryterium wieku potencjalnych laureatów. Do tej pory liczył się wiek metrykalny (do 40. roku życia), od tej edycji obowiązuje wiek akademicki – do 12 lat od roku uzyskania stopnia doktora. Wymagany okres będzie można wydłużyć o przerwy w karierze naukowej poświęcone na opiekę nad dziećmi i ich wychowanie lub spowodowane chorobą kandydatki lub kandydata.

Wśród dotychczasowych wyróżnionych nagrodą było 26 laureatów i tylko siedem laureatek. Zmiany w regulaminie uwzględniają zmianę modelu prowadzenia badań naukowych, przerwy w pracy wynikające z sytuacji rodzinnej lub zdrowotnej, czy sytuację ekonomiczną absolwentów, która niejednokrotnie wpływa na odłożenie w czasie decyzji o dalszym rozwoju naukowym.

Zgłaszanie kandydatur i wybór laureatów

Decyzje o wyborze laureatek i laureatów nagrody podejmie kapituła złożona z członków Rady i dyrektora NCN. Wybierać będzie wśród kandydatur zgłoszonych przez dotychczasowych laureatów wyróżnienia, polskich członków zespołów ekspertów oceniających wnioski w konkursach OPUS, SONATA, SONATA BIS i MAESTRO, kierowników projektów badawczych finansowanych w konkursach MAESTRO i SONATA BIS, a także byłych członków Rady NCN i innych wybitnych naukowców.

Uroczystość

Nazwiska laureatek i laureatów poznamy 9 października. W tym roku uroczystość wręczenia Nagrody odbędzie się po raz pierwszy w Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha. Wcześniej, przez 10 lat odbywała się w Sukiennicach – Oddziale Muzeum Narodowego, a pierwsza edycja odbyła się w trakcie Dni NCN na Śląsku. Wydarzenie będzie transmitowane online.

Pełna treść regulaminu i sylwetki dotychczasowych laureatów dostępne są na stronie Nagroda NCN.

W listopadzie i grudniu laureaci Nagrody będą mieli wykłady popularnonaukowe na kanale Copernicus – we wspólnym cyklu NCN i Copernicus Center.

Patronat nad uroczystością wręczenia Nagrody NCN 2024 objęło Forum Akademickie.

95 naukowczyń i naukowców otrzymało finansowanie na zrealizowanie działania naukowego w ramach konkursu MINIATURA 8. Przedstawiamy czwartą listę rankingową dla wniosków złożonych w maju.

W konkursie MINIATURA 8 naukowcy posiadający stopień doktora i pracujący w polskich jednostkach naukowych mogli ubiegać się o finansowanie wynoszące od 5 do 50 tys. zł, które mogą przeznaczyć na realizację badań wstępnych, pilotażowych, kwerend, staży naukowych, wyjazdów badawczych oraz wyjazdów konsultacyjnych.

Eksperci wyłonili 25 laureatek i laureatów, którzy zrealizują działania z zakresu nauk humanistycznych, społecznych i o sztuce. Znaczna część badań, które otrzymały finansowanie dotyczy zagadnień socjologicznych, a także kwestii związanych z geografią społeczno-ekonomiczną czy urbanistyką. Dr Joanna Popławska ze Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie przeprowadzi badania pilotażowe, podczas których przeanalizuje przekształcenia miejskie obszarów poprzemysłowych w tereny mieszkaniowe w Polsce po wejściu do Unii Europejskiej w 2004 r. Dr Agata Trębacz-Ritter z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu podczas swoich badań oraz stażu naukowego opracuje narzędzie badawcze do oceny sprawności fonologicznych uczniów z zaburzeniami mowy.

W obszarze nauk ścisłych i technicznych nagrodzonych zostało 31 badaczek i badaczy, którzy zrealizują m.in. działania naukowe związane z inżynierią materiałową oraz nauką o Ziemi. Dr inż. Mateusz Ilba z Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie przeprowadzi badania wstępne dotyczące wykorzystania uczenia maszynowego w wykrywaniu stanowisk archeologicznych. Dr inż. Maria Ratajczak z Politechniki Poznańskiej przeanalizuje możliwości wykorzystania mapowania techniką spektroskopii fourierowskiej w podczerwieni (FTIR) do oceny kompatybilności asfaltów z kauczukiem syntetycznym (Styren Butadien Styren).

W grupie nauk o życiu finansowanie uzyskało 39 naukowczyń i naukowców, którzy przeprowadzą badania dotyczące m.in. biologii komórkowej i neurobiologii oraz chorób cywilizacyjnych i społecznego zagrożenia środowiskowego dla zwierząt i ludzi.  Dr Kamila Soboska z Uniwersytetu Łódzkiego opracuje model badawczy in vitro do analiz wpływu stanu ketozy na proces tworzenia się nowych naczyń krwionośnych w przebiegu nowotworów. Natomiast dr Monika Michalak z Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach podczas badań wstępnych sprawdzi, czy ekstrakty roślinne promują gojenie się ran poprzez aktywację szlaku sygnałowego MAPK i Akt. 

Działania naukowe zakwalifikowane do finansowania w ramach listy nr 4 w konkursie MINIATURA 8

Lista rankingowa nr 4 w .pdf

Finansowanie w poszczególnych grupach nauk:

• Nauki humanistyczne, społeczne i o sztuce – 669 534 zł
• Nauki ścisłe i techniczne – 1 265 926 zł
• Nauki o życiu – 1 834 286 zł

Konkurs MINIATURA 8

Celem konkursu MINIATURA jest wspieranie działań naukowych będących punktem wyjścia do stworzenia założeń projektu badawczego, o którego finansowanie można następnie wnioskować w konkursach NCN lub innych konkursach ogólnokrajowych oraz międzynarodowych. W trakcie ósmej edycji konkursu można było uzyskać finansowanie w wysokości od 5 000 do 50 000 zł na realizację działania naukowego o czasie trwania do 12 miesięcy.

Całkowity budżet przeznaczony na tegoroczną edycję konkursu wyniósł 20 mln złotych i został on podzielony proporcjonalnie do liczby miesięcy, w których prowadzony był nabór. Wniosek mógł zostać zakwalifikowany do finansowania tylko jeśli zmieścił się w puli dostępnych środków na dany miesiąc.

O finansowanie badań wstępnych lub pilotażowych, kwerend, staży naukowych, wyjazdów badawczych i konsultacyjnych mogli ubiegać się naukowcy, którzy uzyskali stopień doktora nie wcześniej niż 1 stycznia 2012 r., którzy nie kierowali i nie kierują realizacją projektów badawczych finansowanych ze środków Narodowego Centrum Nauki. Badacze biorący udział w konkursie MINIATURA muszą posiadać w swoim dorobku naukowym co najmniej jedną opublikowaną pracę lub co najmniej jedno dokonanie artystyczne lub artystyczno-naukowe. Nie mogą być laureatami konkursów na stypendia doktorskie ETIUDA lub staże finansowane ze środków NCN, a także nie mogą być wnioskodawcami, kierownikami projektów ani kandydatami na staż we wnioskach złożonych lub zakwalifikowanych do finansowania w innym konkursie NCN.

Wysyłka decyzji

22 sierpnia 2024 r. zostaną wysłane decyzje pozytywne oraz negatywne dla wniosków złożonych w konkursie MINIATURA 8 w maju br. Uzasadnienia dostępne są w systemie OSF. Prosimy o sprawdzenie statusu wniosku w systemie OSF.

Przypominamy, że decyzje wysyłane są do wnioskodawcy w formie elektronicznej na wskazany adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej (ESP ePUAP). W przypadku braku decyzji należy sprawdzić poprawność adresu ESP podanego we wniosku. Jeżeli podano błędny adres, należy skontaktować się z opiekunem wniosku podanym w systemie OSF.